Pragniemy przypomnieć, iż z w ostatnim czasie weszły w życie nowelizacje przepisów regulujących funkcjonowanie spółek prawa handlowego. W związku z powyższym, chcielibyśmy zwrócić Państwa uwagę na wyspecyfikowane poniżej, najistotniejsze modyfikacje w przedmiotowym zakresie.
Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych
Z dniem 13 października 2019 r. na mocy ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, w polskim systemie prawnym utworzony został Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR), służący przetwarzaniu informacji o beneficjentach rzeczywistych spółek handlowych o których mowa w art. 58 ustawy. W myśl przedmiotowego unormowania, do zgłaszania informacji o beneficjentach rzeczywistych oraz ich aktualizacji obowiązane są spółki jawne, spółki komandytowe, spółki komandytowo - akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółki akcyjne z wyłączeniem spółek publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 623). Z dniem 1 marca 2021 r., do powyższego katalogu zostanie włączona także prosta spółka akcyjna. O prostej spółce akcyjnej możecie Państwo przeczytać również na naszym blogu pod adresem: https://krpj.pl/pl/blog/prosta-spolka-akcyjna.html.
System CRBR służyć ma zwiększeniu przejrzystości w zakresie funkcjonowania podmiotów korporacyjnych oraz zmniejszeniu przestępczości, w szczególności zapobieganiu wykorzystywania systemu finansowego do prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu.
Zgłoszenie danych do CRBR dokonuje się bezpłatnie oraz w formie elektronicznej na stronie internetowej https://www.podatki.gov.pl/crbr/, poprzez złożenie dokumentu elektronicznego zgodnego ze wzorem udostępnionym przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych. Przedmiotowy dokument wymaga opatrzenia go obligatoryjnym kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP, pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Należy przy tym pamiętać, iż powyższą czynność może dokonać wyłącznie osoba uprawniona do reprezentacji spółki – na mocy art. 61 ust. 1 ustawy wyłączona została bowiem możliwość dokonania przedmiotowej czynności przez inną osobę.
Zgłoszenie informacji do rejestru winno nastąpić w nieprzekraczalnym 7 – dniowym terminie licząc od dnia wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego, z wyłączeniem sobót, dni ustawowo wolnych od pracy oraz okresów awarii systemu obsługującego rejestr, o której mowa w art. 60 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. W przypadku aktualizacji przekazanych informacji, 7 – dniowy termin rozpoczyna swój bieg dopiero od dnia ich zmiany. Uwaga: Spółki, które zostały wpisane do KRS przed dniem wejścia w życie przepisów regulujących funkcjonowanie CRBR, tj. przed dniem 13 października 2019 r., zobligowane są zgłosić informacje o beneficjentach rzeczywistych do dnia 13 kwietnia 2020 r.
Należy mieć przy tym na uwadze, iż niedopełnienie przez spółkę obowiązku zgłoszenia rzeczonych powyżej informacji w ww. ustawowym terminie zagrożone jest karą pieniężną do wysokości 1.000.000 zł (art. 153 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu).
Obowiązek posiadania strony internetowej przez spółki akcyjne oraz spółki komadytowo – akcyjne
Z dniem 1 stycznia 2020 r. do kodeksu spółek handlowych wprowadzony został art. 5 § 5, na mocy którego spółki akcyjne oraz spółki komandytowo – akcyjne zobligowane są do prowadzenia własnych stron internetowych, a ponadto do zamieszczania na nich – w miejscach celowo wydzielonych na komunikację z akcjonariuszami – wymaganych przez prawo lub ich statuty ogłoszeń pochodzących od spółek. Dotychczas obowiązek taki ciążył wyłącznie na spółkach akcyjnych publicznych – od 1 stycznia 2020 r. dotyczy on zaś wszystkich funkcjonujących w obrocie prawnym spółek akcyjnych oraz komandytowo – akcyjnych. Należy pamiętać, że prowadzona strona internetowa podlega zgłoszeniu do Krajowego Rejestru Sądowego. Zamieszczenie ogłoszenia na stronie internetowej, nie wyłącza natomiast dotychczasowego obowiązku spółki od jego publikacji w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
Z uzasadnienia do projektu ustawy zmieniającej wynika, iż wprowadzenie przedmiotowego obowiązku służyć ma usprawnieniu komunikacji pomiędzy spółką a jej akcjonariuszami, a co za tym idzie zwiększeniu ochrony praw oraz pewności akcjonariuszy mniejszościowych w zakresie dotychczasowego porozumienia się pomiędzy nimi a spółką, w tym także zwiększeniu stabilności oraz bezpieczeństwa obrotu.
Wśród głównych konsekwencji nieposiadania strony internetowej, czy też zaniechania zamieszczania na nich stosownych ogłoszeń, wskazać należy możliwości zaskarżania uchwał. Niedopełnienie powyższych obowiązków przez osoby odpowiedzialne za ich realizację, tj. podmioty uprawnione do reprezentacji spółki, w świetle art. 595 k.s.h. może skutkować również koniecznością wymierzenia kary grzywny w kwocie 5.000,00 zł.
Elektroniczny charakter wniosków do krajowego rejestru sądowego
Z dniem 1 marca 2020 r. modyfikacji ulegnie również forma prowadzenia akt rejestrowych podmiotów wpisanych do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, które prowadzone będą wyłącznie w systemie teleinformatycznym. Elektroniczny charakter wniosków o wpis, wykreślenie z KRS wymagać będzie zatem opatrzenia ich podpisem kwalifikowanym albo profilem zaufanym ePUAP. Złożenie wniosków w dotychczasowej formie papierowej, skutkować będzie ich zwrotem.
Powyższe rozwiązanie z całą pewnością ułatwi oraz w znacznym stopniu przyspieszy kontrolę procesu rozpoznawania złożonego wniosku – dokonanie przedmiotowej weryfikacji będzie możliwe bowiem przez internet.
Obowiązkowa dematerializacja akcji
Z dniem 1 stycznia 2021 r. do polskiego systemu prawnego wprowadzona zostanie również obowiązkowa dematerializacja akcji prywatnych spółek akcyjnych oraz spółek komandytowo – akcyjnych. Powstanie jawny oraz dostępny dla każdego akcjonariusza elektroniczny rejestr akcjonariuszy, w którym gromadzone będą akcje w formie zapisu cyfrowego – dokumenty akcji utracą zaś moc prawną.
Rejestr prowadzony będzie przez podmiot uprawniony na podstawie ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi do prowadzenia rachunków papierów wartościowych. Wybór ww. podmiotu, z którym spółka zobligowana będzie niezwłocznie zawrzeć umowę o prowadzenie rejestru akcjonariuszy, będzie wymagał uchwały walnego zgromadzenia.
Wpisy będą dokonywane na żądanie spółki lub osoby mającej interes prawny w dokonaniu wpisu, niezwłocznie, ale nie później niż w terminie tygodnia od dnia otrzymania żądania. Jeżeli dokonanie wpisu będzie wymagało usunięcia przeszkody, termin tygodniowy rozpocznie bieg od dnia jej usunięcia. Osoba żądająca wpisu będzie zobowiązania przedłożyć podmiotowi prowadzącemu rejestr akcjonariuszy dokumenty uzasadniające dokonanie wpisu. Podstawę dokonania wpisu będzie mogło stanowić również oświadczenie akcjonariusza o zobowiązaniu do przeniesienia akcji albo obciążenia akcji ograniczonym prawem rzeczowym.
Warto mieć przy tym na uwadze, że podmiot prowadzący rejestr akcjonariuszy będzie badał wyłącznie treść oraz formę ww. dokumentów – nie będzie on zobowiązany do badania dokumentów pod kątem ich prawdziwości oraz zgodności z prawem, w tym podpisów zbywcy akcji lub osób ustanawiających ograniczone prawo rzeczowe na akcji, chyba że poweźmie w tym względzie uzasadnione wątpliwości. Co również istotne, akcje tej samej spółki nie będą mogły być zarejestrowane jednocześnie w rejestrze akcjonariuszy i depozycie papierów wartościowych.
Kluczowe daty:
I połowa 2020 roku (wybór podmiotu prowadzącego rejestr, poprzedzony uchwałą Walnego Zgromadzenia),
do 30 czerwca 2020 roku (zawarcie umowy z podmiotem prowadzącym rejestr)
do 30 czerwca 2020 roku (ostateczny termin na pierwsze wezwanie do złożenia dokumentów akcji)
do 31 października 2020 roku (najpóźniejszy termin na ostateczne wezwanie do złożenia dokumentów akcji)
1 stycznia 2021 roku (dokumenty akcji tracą ważność, akcjonariuszem jest osoba wskazana w KDPW)
1 stycznia 2026 roku (utrata ochrony praw akcjonariuszy, których akcje nie zostały zdemterializowane)
Udział w zgromadzeniu wspólników spółki z o.o. przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej (art. 234 ¹ k.s.h.)
Nowelizacja kodeksu spółek handlowych w art. 234¹ wprowadziła również możliwość dopuszczenia w umowie spółki z o.o. udziału w zgromadzeniu wspólników przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, obejmującej w szczególności:
Spotkania prowadzone są w formie telezgromadzeń lun wideokonferencji. Wybór określenia formy przeprowadzenia elektronicznego zgromadzenia ustawodawca pozostawił swobodzie wspólników, którzy winni takowe uprawnienia przewidzieć w zapisach umowy spółki. Warto przy tym zaznaczyć, iż przyjęcie elektronicznej formy zgromadzeń, nie zwalnia spółki z obowiązku określenia miejsca, w którym będzie fizycznie przebywał prowadzący zgromadzenie wspólników wraz z protokolantem oraz ewentualnymi organami spółki.
Powyższe nie zdezaktualizowało również dotychczasowego obowiązku należytego udokumentowania faktu odbycia zgromadzenia oraz podjętych na nim uchwał. Zmodyfikowana została jednak treść protokołu, w którym należy stwierdzić prawidłowość zwołania zgromadzenia wspólników i jego zdolność do powzięcia uchwał, wymienić powzięte uchwały, liczbę głosów oddanych za każdą uchwałą i zgłoszone sprzeciwy. Do protokołu należy dołączyć również listę obecności z podpisami uczestników zgromadzenia wspólników oraz listę wspólników głosujących przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej. Podpisy uczestników zgromadzenia wspólników odbytego w trybie art. 2341 nie są wymagane. Uchwały podjęte podczas elektronicznego zgromadzenia wspólników należy umieścić w księdze protokołów w postaci transkrypcji elektronicznego zgromadzenia wspólników. Do dołączanej do księgi protokołów transkrypcji protokołu należy dołączyć również dowody zwołania zgromadzenia wspólników przez zarząd oraz zapis audio-wideo odbytego zgromadzenia wspólników.
Z uzasadnienia do projektu ustawy wynika, że powyższe rozwiązanie doprowadzić ma „do pobudzenia przedsiębiorczości osób fizycznych i prawnych rozważających rozpoczęcie działalności gospodarczej w Polsce w formie spółki z o.o. przez usprawnienie procedur organizacyjnych w spółkach z o.o.”.
Możliwość powołania prostej spółki akcyjnej
Z dniem 1 marca 2021 r. do katalogu spółek handlowych zostanie dodana również nowa forma spółki kapitałowej, a mianowicie prosta spółka akcyjna (PSA). Jakkolwiek konstrukcja nowej spółki będzie łączyła w sobie wiele korzyści oraz podobieństw właściwych dla spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółki akcyjnej (m.in. forma prawna aktu zawiązania spółki w postaci aktu notarialnego, czy też nazwa i pasywny charakter wspólników pozbawionych prawa do reprezentacji oraz prowadzenia spraw spółki), tak zostanie ona uzupełniona również o innowacyjne oraz niespotykane dotychczas rozwiązania (m.in. minimalny kapitał akcyjny wynoszący 1 zł, fakultatywna rada nadzorcza lub rada dyrektorów, czy też możliwość wniesienia wkładu w postaci świadczenia pracy lub usług).
Funkcjonowanie PSA z pewnością pozytywnie wpłynie na funkcjonowanie wszelkich form działalności opartych na innowacyjnych rozwiązaniach oraz przedsięwzięciach z zakresu nowych technologii, w szczególności organizacji Start-up. Niewielka kwota minimalnego kapitału akcyjnego, zwiększy zaś młodym przedsiębiorcom możliwości w zakresie rozpoczęcia przez nich działalności na polskim rynku.
Pierwotna data wejścia w życie regulacji dotyczącej PSA – 01 marca 2020 roku.
Aleksandra Majkowska
Aplikant radcowski
Photo by Helloquence on Unsplash
