15 września 2023 r. w życie wejdą przepisy ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (dalej jako: Nowelizacja). Ustawa ma na celu wdrożenie do polskiego porządku prawnego dyrektyw Parlamentu Europejskiego, których zadaniem jest ujednolicenie przepisów o transgranicznych przekształceniach, połączeniach i podziałach spółek. Jednocześnie ustawa wprowadza nowe rozwiązania, mające na celu również usprawnienie postępowań np. w zakresie połączeń, również w przypadkach spółek krajowych.
Połączenie bez przyznania udziałów
Zgodnie z Nowelizacją połączenie spółek, w przypadku, w którym jeden wspólnik posiada bezpośrednio lub pośrednio wszystkie udziały lub akcje w łączących się spółkach albo w przypadku gdy wspólnicy łączących się spółek posiadają udziały lub akcje w tej samej proporcji we wszystkich łączących się spółkach połączenie może zostać przeprowadzone bez przyznania udziałów lub akcji. Jest to bezpośrednia implementacja prawa wspólnotowego w zakresie połączeń transgranicznych, jednak słusznie ustawodawca zauważył, że pozostawienie tego jedynie w sprawach transgranicznych prowadzi do dyskryminacji spółek polskich.
Ustawodawca zadbał również o to, aby powstały środki ochrony wierzycieli, którzy nie uczestniczą w połączeniu. Mogą oni bowiem w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia planu połączenia żądać od przejmującej spółki zabezpieczenia swoich roszczeń, jeśli uprawdopodobni, że ich zaspokojenie jest zagrożone przez połączenie. Ustawodawca zagwarantował również ochronę udzielaną przez sąd, gdyż w razie sporu wierzyciel może wnieść wniosek, w terminie 2 miesięcy od dnia ogłoszenia planu o udzielenie zabezpieczenia na ten cel.
Rozwiązania w zakresie biegłego, uchwał i sprawozdań
Mając na uwadze, iż Nowelizacja ma na celu uproszczenie połączenia spółek, zrezygnowano z wymogu sporządzenia na rzecz spółki przejmującej opinii biegłego w sprawie planu połączenia w zakresie poprawności i rzetelności, w przypadku połączeń, w których jeden wspólnik posiada bezpośrednio lub pośrednio wszystkie udziały lub akcje w łączących się spółkach albo w przypadku gdy wspólnicy łączących się spółek posiadają akcje lub udziały w tej samej proporcji we wszystkich łączących się spółkach. Ponadto spółka przejmowana zostaje zwolniona od obowiązku sporządzenia sprawozdania zarządu uzasadniającego połączenie, jego podstaw prawnych i uzasadnienia ekonomicznego oraz podjęcia uchwały zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia w sprawie połączenia się spółek. Ponadto ogłoszenie planu połączenia oraz udostępnienie dokumentów połączeniowych będzie musiało zostać wykonane co najmniej na miesiąc przed datą zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia spółki przejmującej, na którym ma być powzięta uchwała o połączeniu.
Powyższe rozwiązanie ma na celu harmonizację połączeń krajowych i uproszczenie samej procedury łączeniowej, z korzyścią dla łączących się w ten sposób spółek.
Łączenie się w spółkę komandytowo-akcyjną
Nowelizacja wprowadza również możliwość połączenia się spółek w spółkę komandytowo-akcyjną. Uprzednio zdolność łączeniową posiadały jedynie spółki kapitałowe. Takie rozwiązane podyktowane są zapobieganiem odwrotnej dyskryminacji polskich podmiotów w stosunku do podmiotów uczestniczących w łączeniach i podziałach transgranicznych. Wynika to z faktu, iż Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1132, która m.in. implementowana jest Nowelizacją, przewiduje połączenia również w spółki komandytowo-akcyjne w zakresie połączeń transgranicznych. Zatem, aby nie dochodziło do sytuacji, w której spółka zagraniczna (z kraju członkowskiego UE) posiada zdolność łączeniowo, ustawodawca prewencyjnie takową zdolność nadał również spółkom krajowym.
Podsumowanie
Ustawa co prawda implementuje prawo europejskie, jednak w doktrynie podkreśla się, iż wdrażane rozwiązania zasługują na jednoznaczną aprobatę. Na szczególną uwagę zasługuje odformalizowanie części obowiązku w przypadku uproszczonego łączenia się spółek. Tryb ten jednak nie może być rozpatrywany jako tryb fakultatywny dla każdej procedury łączeniowej. Tryb ten jest jedną z możliwości, ale wyłącznie w łączeniach się spółek, w których wspólnik posiada bezpośrednio lub pośrednio wszystkie udziały lub akcje w łączących się spółkach albo w przypadku gdy wspólnicy łączących się spółek posiadają akcje lub udziały w tej samej proporcji.
Jednakże należy mieć na uwadze, iż pomimo ułatwień przewidzianych przez Nowelizację proces łączenia spółek jest procesem skomplikowanym i wymaga doświadczenia w prawie spółek handlowych. Wpisy zmian do rejestrów sądowych zajmują, zależnie od sądu, od 2 tygodni do 4 miesięcy, dlatego tak niezwykle istotne jest skorzystanie z pomocy osób doświadczonych w sprawach korporacyjnych. Kancelaria Jedliński, Bierecki i Wspólnicy posiada zespół wysoko wykwalifikowanych prawników specjalizujących się w procedurach M&A oraz posiada bogate doświadczenie zarówno w projektach M&A dużych konglomeratów jak i mniejszych przedsiębiorstw.
Maciej Gliszczyński
Prawnik
Photo by Austin Distel on Unsplash
