Zasady ubiegania się o udzielenie dofinansowania części kosztów wynagrodzeń pracowników w przypadku spadku obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia covid-19 przez przedsiębiorców, którzy nie przewidują obniżenia pracownikom wynagrodzeń.
W celu złagodzenia negatywnych skutków, jakie stan epidemii wywołuje dla przedsiębiorców będących pracodawcami, umożliwiono im ubieganie się o dofinansowanie z tytułu spadku obrotów gospodarczych, z przeznaczeniem na pokrycie kosztów wynagrodzeń pracowników oraz należnych od tych wynagrodzeń składek na ubezpieczenia społeczne. Ten mechanizm pomocowy został zawarty w przepisie art. 15zzb ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw, zmienionej ustawą z dnia 31 marca 2020 r., zwanej w dalszej części artykułu Ustawą.
Ustawa, wchodząca w skład tzw. Tarczy Antykryzysowej, przewiduje pomoc dla przedsiębiorców, którzy odnotowali spadek obrotów o 15 % lub 25 %. Jeśli przedsiębiorca odnotował jeszcze większy spadek obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19, może, alternatywnie do złożenia wniosku do wojewódzkiego urzędu pracy o dofinansowanie, w oparciu o art. 15g Ustawy, złożyć wniosek do powiatowego urzędu pracy o dofinansowanie części kosztów wynagrodzeń pracowników oraz należnych od tych wynagrodzeń składek na ubezpieczenia społeczne na podstawie art. 15zzb Ustawy.
Korzystając z tego rozwiązania, przy dużych spadkach obrotów, przedsiębiorca uzyskuje najwyższą możliwą na podstawie Ustawy pomoc, jednakże nie jest uprawniony do obniżenia pensji pracownikom, jak to ma miejsce w przypadku skorzystania z pomocy na podstawie art. 15g Ustawy. Maksymalne dofinansowanie możliwe do uzyskania na podstawie art. 15g Ustawy wynosi 2.079,43 zł tj. 40 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne należnymi od tego wynagrodzenia w kwocie 372,84 zł, co daje łączną kwotę 2.452,27 zł. Natomiast maksymalna kwota dofinansowania do wynagrodzenia jednego pracownika, przy spadku obrotów o co najmniej 80 %, możliwa do uzyskania na podstawie art. 15zzb Ustawy wynosi 2340 zł wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne należnymi od tego wynagrodzenia w kwocie 481 zł, co daje łączne dofinansowanie w kwocie 2.821 zł. Mając na uwadze powyższe, rozwiązanie to jest rekomendowane dla przedsiębiorców, którzy nie zamierzają obniżyć wynagrodzenia swoim pracownikom, a jednocześnie odnotowali największy spadek obrotów gospodarczych w stosunku do ubiegłego roku.
Warunkiem uzyskania wsparcia jest wykazanie spadku obrotów gospodarczych, rozumianego jako zmniejszenie sprzedaży towarów lub usług w ujęciu ilościowym lub wartościowym. Spadek obrotów jest rozumiany jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych w roku bieżącym w porównaniu do analogicznych dwóch miesięcy w roku poprzednim. Przy czym wybrany okres powinien mieścić się w ramach czasowych: od dowolnego dnia po dniu 1 stycznia 2020 r. do dnia poprzedzającego złożenie wniosku. Miesiąc może być rozumiany jako 30 kolejno następujących po sobie dni kalendarzowych, jeśli wybrany dwumiesięczny okres porównawczy rozpoczyna się w trakcie miesiąca kalendarzowego.
Z omawianego mechanizmu pomocowego mogą zatem zasadniczo skorzystać jedynie przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność gospodarczą co najmniej od roku. Sprawa jest oczywista, jeżeli sytuacja prawna przedsiębiorcy w momencie składania wniosku jest taka sama, jak w 2019 roku. Przedsiębiorca, ubiegający się o dofinansowanie, składa oświadczenie o obrotach, jakie osiąga obecnie oraz o obrotach, jakie osiągał w analogicznych miesiącach w 2019 roku. Sytuacja nieco komplikuje się, jeżeli dochodzi po stronie przedsiębiorcy do przekształceń gospodarczych i prawnych. Przekształcenie gospodarcze polega w dużym uproszczeniu na zmianie formy prawnej lub typu podmiotu i prowadzi do likwidacji jednego podmiotu i powstania nowego podmiotu, np. zbycie przedsiębiorstwa spółki innej spółce i likwidacja spółki-zbywcy. W przypadku zaś przekształcenia prawnego dochodzi do zmiany typu podmiotu, jednakże bez jego likwidacji. Powyższe oznacza, że zarówno przed przekształceniem, jak i po zakończeniu procedury przekształcenia mamy do czynienia z tym samym podmiotem prawnym, ale działającym w innej zmienionej formie prawnej. Przepis art. 553 kodeksu spółek handlowych, zgodnie z którym spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki spółki przekształcanej, wyraża zasadę kontynuacji, polegającą na przyjęciu, że spółka przekształcona jest tożsama ze spółką przekształcaną. W dużym uproszeniu można powiedzieć, że to jest ta sama spółka, ale w innej "szacie" prawnej, gdyż zmienia się typ spółki. Spółka przekształcona kontynuuje działalność spółki przekształcanej i pozostaje w zakresie tych samych praw i obowiązków, jakie przysługiwały spółce przekształcanej. Zatem, jeżeli przedsiębiorca ubiegający się o przedmiotowe dofinansowanie, powstał w wyniku likwidacji innego podmiotu, składając oświadczenia o wysokości obrotów za rok 2019, przedkłada de facto dane finansowe dotyczące podmiotu przekształcanego.
Analogiczna jest sytuacja podmiotu – spółki, która w ciągu ostatniego roku przejęła inną spółkę w wyniku podziału. Spółki przejmujące lub spółki nowo zawiązane powstałe w związku z podziałem wstępują z dniem podziału bądź z dniem wydzielenia w prawa i obowiązki spółki dzielonej, określone w planie podziału. Zatem, podobnie, jak w przypadku opisanym powyżej, przedsiębiorca, który wskutek przeprowadzonej procedury łączenia i podziału, stał się sukcesorem (w drodze sukcesji uniwersalnej) spółki przekształcanej, przedkłada urzędowi pracy dane finansowe spółki przekształcanej za wybrane, zgodnie z ustawą, miesiące poprzedniego roku.
Wniosek o dofinansowanie przedsiębiorca składa do powiatowego urzędu pracy właściwego ze względu na swoją siedzibę lub miejsce wykonywania pracy przez pracowników w terminie 14 dni od ogłoszenia naboru przez dyrektora powiatowego urzędu pracy. Ogłoszenia o naborze pojawiają się na stronach internetowych powiatowych urzędów pracy.
Dofinansowanie obliczane jest według następujących przedziałów spadku obrotów:
Wsparcie może zostać przyznane na okres nie dłuższy niż 3 miesiące. Rada Ministrów może, w celu przeciwdziałania COVID-19, w drodze rozporządzenia, przedłużyć ten okres, mając na względzie okres obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii oraz skutki nimi wywołane.
Dofinansowanie jest wypłacane w transzach miesięcznych, po złożeniu przez przedsiębiorcę oświadczenia o zatrudnianiu w danym miesiącu pracowników objętych umową oraz kosztach wynagrodzeń każdego z tych pracowników i należnych od tych wynagrodzeń składek na ubezpieczenia społeczne, według stanu na ostatni dzień miesiąca, za który dofinansowanie jest wypłacane.
Przedsiębiorca zobowiązuje się do utrzymania w zatrudnieniu pracowników objętych umową przez okres dofinansowania oraz, po zakończeniu dofinansowania, przez okres równy temu okresowi.
Przedsiębiorca w umowie zawieranej ze starostą oświadcza, że nie otrzymał dofinansowania ze środków publicznych na wynagrodzenia i składki ubezpieczeniowe, o które wnioskuje i nie będzie się o takie wsparcie ubiegał. Przedsiębiorca zatem, przed wystąpieniem z wnioskiem o dofinansowanie, powinien dokładnie przeanalizować swoją sytuację ekonomiczną i zdecydować, z której formy pomocy zamierza skorzystać, gdyż nie jest możliwe ubieganie się o dofinansowanie z różnych środków publicznych.
Dofinansowanie powinno być przeznaczone na koszty wynagrodzeń pracowników oraz należnych od tych wynagrodzeń składek na ubezpieczenia społeczne. Środki wydatkowane niezgodnie z przeznaczeniem podlegają zwrotowi bez odsetek, w terminie 30 dni od dnia doręczenia wezwania starosty.
We wniosku przedsiębiorca składa oświadczenia o:
Powiatowe urzędy pracy będą przyjmowały wnioski o udzielenie dofinansowania do wyczerpania środków finansowych przeznaczonych na realizację tego dofinansowania, zatem nie należy czekać ze składaniem wniosku do ostatniej chwili. Warto wcześniej przygotować odpowiedni wniosek, gdyż, jak wskazano wyżej, termin na jego złożenie to tylko 14 dni od ogłoszenia naboru przez dyrektora PUP. Rozstrzygające znaczenie dla uzyskania pomocy będzie miała zatem szybkość składania wniosków przez przedsiębiorców, jako, że będą one rozpoznawane w kolejności zgłoszeń, a także ich kompletność oraz poprawność formalna.
Po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku w sprawie udzielenia dofinansowania starosta i przedsiębiorca zawierają umowę. Termin wypłaty środków finansowych zostanie określony w w/w umowie. Warunkiem wypłacania transz dofinansowania jest złożenie przez pracodawcę oświadczenia oraz załącznika do wniosku, w którym pracodawca oblicza wysokość spadku obrotów, wpisuje pracowników objętych umową i oblicza kwotę dofinansowania dla poszczególnych pracowników. Pierwsze oświadczenie jest składane wraz z wnioskiem. Aby uruchamiać wypłatę świadczenia w następnych miesiącach należy składać kolejne oświadczenia.
Wydaje się, że większość przedsiębiorców będzie chciała skorzystać z instrumentów pomocowych wskazanych w przepisie art. 15g Ustawy, które pozwolą im na wprowadzenie w zakładzie pracy przestoju ekonomicznego bądź obniżenia pracownikom wymiaru czasu pracy. Jeżeli jednak przedsiębiorca będący pracodawcą nie będzie chciał lub mógł obniżyć swoim pracownikom wynagrodzenia, choćby dlatego, że już teraz wypłaca im wynagrodzenie minimalne, warto rozważyć skorzystanie z omawianej powyżej formy pomocy.
Anna Zarzycka
Radca prawny
